روایتی مختصر از 9 دوره مجلس شورای اسلامی/ میزان مشارکت مردم در انتخاباتهای مجلس/ مقایسه آماری تائیدصلاحیت شدگان در کشور و تهران+ نمودار

گروه سیاسی «سراج24»- صادق امامی: مجلس شورای اسلامی یکی از ارکان اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران است. در اصل 71 قانون اساسی قانونگذار به صراحت اعلام کرده: «مجلس شورای ملی در عموم مسائل در حدود مقرر در قانون اساسی می‌تواند قانون وضع کند.» به دلیل اینکه واگذاری اختیارات بسیار به مجلس شورای ملی ـ که پس از تشکیل مجلس به مجلس شورای اسلامی تبدیل شد ـ  می‌توانست عملاً نظام سیاسی را رسمیت دهد، نیروهای سیاسی با آمادگی کامل و با تمام توان خود در اولین انتخابات مجلس، شرکت کردند. به‌جز بعضی گروه‌های سیاسی کوچک که انتخابات را تحریم کردند، اکثر احزاب و گروه‌های مطرح، ضمن اعلام آمادگی برای شرکت فعال در انتخابات، مواضع و اهداف خود را به صورت آشکار بیان کردند و هر یک طرفداران خود را به شرکت گسترده در انتخابات مجلس فراخواندند که حاکی از اهمیت و جایگاه مجلس در نظام جمهوری اسلامی ایران بود. 

انتخابات اولین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی، در بیست و چهارم اسفند 1358 برگزار شد. این انتخابات، پنجمین انتخابات عمومی پس از رفراندوم تعیین نظام جمهوری اسلامی و انتخاب نمایندگان مجلس خبرگان، همه‌پرسی قانون اساسی و انتخابات ریاست جمهوری، است.

پس از تصویب قانون اساسی، باید مجلس شورای اسلامی باید تشکیل می شد، اما ترتیب انتخابات و شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان را قانون اساسی به قانون عادی ارجاع داده بود. به دلیل اینکه هنوز مجلسی وجود نداشت، این کار را شورای انقلاب در تاریخ 1358.11.17 انجام داد تا مقدمات انجام انتخابات و تشکیل مجلس شورا فراهم شود. این قانون در 9 فصل با 61 ماده و 15 تبصره تصویب شد و براساس همین قانون، دور اول نخستین انتخابات مجلس شورا انجام گرفت.

در این انتخابات واجدین شرکت در انتخابات از مجموع 20 میلیون و859 هزار و 165 نفر واجد شرایط حضور در انتخابات 10 میلیون و 875 هزار و 969 نفر پای صندوق های رای حاضر شدند و در انتخابات شرکت کردند.

براساس همین قانون، دور اول نخستین انتخابات مجلس شورا انجام گرفت، اما انجام دور دوم انتخابات نخستین دوره، به دنبال اصلاحاتی بود که شورای انقلاب ضروری دید که در قانون انتخابات به اجرا درآید. قبل از تشکیل مجلس شورای اسلامی، دو اصلاحیه‌ی دیگر از جانب شورای انقلاب به قانون انتخابات وارد شد.

نتیجه‌ی انتخابات دوره‌ی اول مجلس شورای اسلامی

دو روز پیش از برگزاری انتخابات امام‌خمینی، در پیام مهمی به ملت ایران دادند و در آن مواردی را متذکر شدند که حاکی از نگرانی ایشان از نفوذ جریان‌های چپ و راست در مجلس بود و از تمام اقشار مردم خواستند که در انتخابات شرکت گسترده داشته باشند در بخشی از پیام امام آمده است: «در روز تعیین سرنوشت کشور بپاخیزید و به صندوق‌ها هجوم آورید و آرای خود را در آنها بریزید. به کسانی رأی بدهید که از تمایلات چپ و راست بری باشند. لازم است در تهران به 30 نفر رأی داده شود.»  انتخابات در روز 24 اسفند با حضور میلیون‌ها نفر در سراسر کشور برگزار شد و 97 نفر از کاندیداها موفق شدند اکثریت مطلق آرا را در سراسر کشور به دست آورند و انتخاب بقیه‌ی نمایندگان به دور دوم موکول شد.  در انتخابات تهران نیز 18 نفر حائز اکثریت مطلق آرا شدند. از میان 18 نفر کاندیدای برگزیده‌ی دور اول، 11 نفر از لیست ائتلاف بزرگ، 5 نفر از لیست گروه همنام و 2 نفر از دفتر همکاری‌های مردم با رئیس‌جمهور بودند که به مجلس شورای اسلامی راه یافتند. پس از برگزاری انتخابات، تعدادی از گروه‌هایی که نمایندگانشان به مجلس راه نیافته بودند، به نحوه‌ی برگزاری انتخابات اعتراض کردند و تقاضای تجدید انتخابات، به‌خصوص در تهران و چند شهرستان دیگر را داشتند. 

*انتخابات مجلس دوم

انتخابات دومین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی زمانی برگزار شد که کشور طی چندین سال پس از پیروزی انقلاب دوران پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته بود. بسیاری از یاران و حامیان اصلی انقلاب نظیر آیت‌الله مطهری و آیت‌الله بهشتی به شهادت رسیده بودند و بنی‌صدر اولین رئیس‌جمهوری ایران فراری شده و محمدعلی رجایی، رئیس‌جمهور بعدی نیز در حادثه‌ای به همراه نخست‌وزیر محمدجواد باهنر به شهادت رسیده بود. گذشته از این، در خلال این سال‌ها کشور وارد جنگی ناخواسته شد و تمامی سرمایه‌های مادی و معنوی مصروف دفاع از کیان و استقلال مملکت گردید و علاوه بر آن، گروه‌ها و نحله‌های مخالف نظیر سازمان مجاهدین خلق برای به سقوط کشاندن انقلاب، دست در دست بیگانگان و متجاوزان نهاده و با ‌ترور اشخاص از دولتمردان ناامنی و بی‌ثباتی ایجاد می‌کردند.

در کنار این موارد، رویارویی انقلاب اسلامی با آمریکا و غرب، تحریم‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی را نیز همچنان در پی داشت و جالب اینکه با وجود چنین وضعیتی در ساز و کار انتخابات مجلس دوم خللی ایجاد نشد و انتخابات به خوبی و سرموعد برگزار گردید.

انتخابات این دوره از مجلس با دوره‌ی اول تفاوت اساسی داشت؛ زیرا ملاک مقبولیت افراد در این دوره، اعتقاد به اسلام و انقلاب و در کنار مردم قرار داشتن بود. به همین خاطر، بسیاری از گروه‌های معاند به روش مسلحانه روی آورده و از این طریق در پی ارعاب مردم بودند تا آنان را از همراهی با نظام سیاسی باز دارند. گروه‌های مخالفی هم بودند که علناً در مقابل نظام نایستاده، ولی یا ساز تحریم می‌زدند یا آنکه با بهانه‌هایی چون عدم آزادی از حضور در صحنه شانه خالی می‌کردند؛ بنابراین دومین دوره‌ی انتخابات مجلس شورای اسلامی عملاً صحنه‌ی رقابت بین نیروهای وفادار به انقلاب و پیرو خط امام بود و گروه‌ها و احزابی مانند جامعه‌ی روحانیت مبارز، حزب جمهوری اسلامی، جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، انجمن اسلامی معلمان و دیگر تشکل‌های همسو، صحنه‌گردانان اصلی این رقابت بودند.

 مطالعه‌ی روزنامه‌ها و جراید زمان انتخابات، نشان می‌دهد که مهم‌ترین و جدی‌ترین احزاب شرکت‌کننده در این دوره از انتخابات، جامعه‌ی روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی بودند. البته باید در نظر داشت که تهیه‌ی لیست انتخاباتی، صرفاً به خاطر وابستگی حزبی یا گروهی نبود، بلکه صلاحیت‌های فردی نیز لحاظ می‌شد. از این رو آیت‌الله خامنه‌ای، رئیس‌جمهوری وقت و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی در دیدار با شوراهای دفاتر حزب جمهور اسلامی استان‌ها گفته بود: «ما افراد صالح را کاندیدا خواهیم کرد، و لو اینکه عضو حزب جمهوری اسلامی نباشند.»

در انتخابات این دوره از مجلس شورای اسلامی، تعداد 1584 نفر آمادگی خود را برای کاندیداتوری اعلام کردند که از این تعداد صلاحیت 1275 نفر از داوطلبین توسط هیئت‌های اجرایی و شورای نگهبان تأیید گردید. از تعداد 1275 نفر هم، 115 نفر اعلام انصراف نمودند. پس از آن، مرحله‌ی نخست انتخابات در 1363.1.26 مصادف با میلاد حضرت علی(ع) برگزار شد که حدود 15 میلیون و 607 هزار و 306 رأی به صندوق اخذ رأی ریخته شد و تعداد 121 نفر به مجلس راه یافتند. تعداد 130 نفر از نمایندگان نیز در انتخابات مرحله‌ی دوم که در تاریخ 1363.2.27 برگزار گردید به مجلس راه یافتند و سایر نمایندگان نیز در انتخابات میاندوره‌ای انتخاب شدند.

*انتخابات مجلس سوم

انتخابات دوره‌ی سوم مجلس شورای اسلامی در دو مرحله و به ترتیب در تاریخ‌های 1367.1.19 و 1367.2.23 برگزار شد. ثبت‌نام کاندیداهای نمایندگی سومین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی از روز چهارشنبه 1366.12.19 به مدت یک هفته، یعنی تا پایان ساعت کاری روز سه‌شنبه 1366.12.25 انجام گرفت.  تعداد داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی در این دوره 2001 نفر و کاندیداهایی که صلاحیت‌شان به تأیید مراجع قانونی رسید، بالغ بر 1615 نفر بودند که این دو رقم نسبت به ارقام مشابه در دوره‌ی قبل 26 درصد رشد نشان می‌دهد.

گروه‌ها و اشخاص مختلف از ماه‌ها پیش از زمان برگزاری انتخابات، خود را برای رقابت و فعالیت انتخاباتی آماده می‌کردند. دو نامه‌ی ارسال‌شده به امام‌خمینی در تیر  1366 نشان از آماده‌شدن گروه‌ها از این زمان دارد.

در کل، هفت گروه و تشکل مهم در انتخابات سومین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی فعالیت می‌کردند، که عبارت بودند از: جامعه‌ی روحانیت مبارز تهران، روحانیون مبارز تهران، دفتر تحکیم وحدت، خانه‌ی کارگر، انجمن اسلامی معلمان ایران، انجمن اسلامی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها.

از بین این هفت تشکل سه تشکلِ «دفتر تحکیم وحدت» (اتحادیه‌ی انجمن‌های اسلامی دانشجویان دانشگاه‌های سراسر کشور‌ـ تهران)، «انجمن اسلامی معلمان ایران‌ـ تهران»، و «تشکیلات خانه‌ی کارگر ایران‌ـ تهران» در شهر تهران به هم پیوستند و ائتلافی به نام «ائتلاف مستضعفین و محرومین» را تشکیل دادند، که از نظر فکری به روحانیون مبارز تهران نزدیک بودند.

آنچه شایان توجه است، این است که این تشکل‌ها و گروه‌ها بیشتر در شهر تهران فعالیت می‌کردند و شعب آنها در شهرستان‌ها فعالیت کمتری داشتند؛ به همین دلیل در بحث فعالیت تشکل‌ها و گروه‌ها در انتخابات سومین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی بر فعالیت این گروه‌ها و شعب آنها در تهران، به‌ویژه دو تشکل جامعه‌ی روحانیت مبارز تهران و روحانیون مبارز تهران، تکیه شده است.

*برگزاری انتخابات مجلس چهارم

هر چند بنا بر اعلام وزارت کشور، انتخابات چهارمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی ‌در تاریخ 21 فروردین 1371 برگزار می‌شد، اما گروه‌های سیاسی کشور تقریباً از یک سال قبل فعالیت‌های خود را برای حضور در این انتخابات آغاز کرده ‌بودند. یکی از اولین مسائلی که در برگزاری انتخابات توجه همه‌ را به خود جلب کرده‌ بود بحث تبلیغات انتخاباتی و چگونگی آن بود.

اما جرقه‌ی ‌فعالیت‌ها و موضع‌گیری‌های انتخاباتی را باید انتشار تفسیر شورای نگهبان از مدلول «اصل نود و نه» قانون اساسی دانست، چرا که گروه‌های سیاسی مختلف پس از ‌این واقعه ‌رسماً در مقابل هم موضع گرفتند و فضای انتخاباتی به شکل جدی‌‌تری ‌ترسیم شد. شورای نگهبان به‌عنوان  مفسر قانون اساسی برای جلوگیری از بهانه‌جویی‌ها و احتمالاً اشکالات مطرح‌شده، در پاسخ به سؤال آیت‌الله ‌رضوانی رئیس هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات، در تاریخ 1370.3.1، نظارت مذکور در اصل نود و نه‌ قانون اساسی را استصوابی و «شامل تمام مراحل اجرایی انتخابات از جمله‌ تأیید و رد صلاحیت کاندیداها» اعلام کرده ‌بود.

موضع‌گیری‌های جناح چپ در مقابل این مصوبه بسیار شدید بود و در نطق‌های پیش‌ازدستور نمایندگان وابسته‌ به این جریان در مجلس همواره از آن به‌عنوان  حربه‌ی جناح مقابل برای مشروعیت‌دادن به برخوردهای خطی در راه ‌احراز صلاحیت کاندیداهای مجلس یاد می‌شد.

چهره‌های شاخص جناح چپ و به‌خصوص کروبی و موسوی خوئینی‌ها برای تأثیرگذاری بر روندی که آن را «رد صلاحیت‌های گسترده» می‌نامید، از مدت‌ها قبل رایزنی‌های گسترده‌ و نوعی فضاسازی رسانه‌ای را آغاز کرده ‌بودند. کروبی علاوه ‌بر اینکه همراه‌ موسوی خوئینی‌ها و در بعضی موارد خاتمی ‌و امام جمارانی دیدارهایی را با مقام معظم رهبری و همچنین ‌هاشمی ‌رفسنجانی انجام داده ‌بود، در نامه‌ای به مقام معظم رهبری این‌گونه نوشت:

«ما معتقد بوده‌ و هستیم که جریانی در کشور وجود دارد که می‌خواهد بر اساس سلیقه‌های شخصی و گروهی به هر قیمتی بخشی از نیروهایی که سابقه‌ی ‌روشن و توان خدمت به اسلام، انقلاب و کشور را دارند، از صحنه‌ی ‌کشور حذف کند... این جریان جوی را پدید آورده است که هیئت‌های اجرایی تحت تأثیر این جو، به دلایل واهی و حتی استناد به اظهارنظر نماینده‌ای در مقام انجام وظیفه‌ی ‌قانونی خود در مجلس، صلاحیت او را رد کرده‌اند....البته هر چه ‌را مصلحت بدانید مقرر خواهید کرد، ولی در صورت ادامه‌ی این وضع ما به هیچ‌وجه ‌شرکت خودمان را در چنین انتخاباتی مصلحت نمی‌دانیم.»

کروبی همچنین حقوق‌دان‌های شورای نگهبان را به دفترش دعوت کرد و در مورد رسیدگی به صلاحیت کاندیداها با آنها رایزنی نمود. 

بر اساس برنامه‌ی اعلامی ‌وزارت کشور ثبت‌نام از نامزدهای چهارمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی روز 21 اسفند 1370 آغاز می‌شد. در روزهای نزدیک به این تاریخ و همچنین روزهای اول آغاز ثبت‌نام، همچنان این اظهارنظرها ادامه یافت. مهدی کروبی، در اظهار نظری در جمع تعدادی از نمایندگان مجلس با هشدار به شورای نگهبان گفت: «نمی‌توانیم ناظر باشیم و ببینیم که خدای ناکرده ‌در جامعه‌ی‌‌مان به فرزندان انقلاب ظلم می‌شود».  وی همچنین گفت: «همه‌ی ‌ما طالب آن هستیم که انتخابات مطلوبی برگزار شود اما اینکه یک کسی یکی را تهدید کند، دیگری هم در مقابل مظلومیت مظلوم ساکت نمی‌نشیند و طبعاً برای دفاع از مظلوم برخورد می‌کند.»

هرچند خود کروبی معتقد ‌است این‌گونه سخن‌گفتن وی در جهت تعدیل فضا و ‌ترغیبِ نمایندگانِ ناامید از روند رد صلاحیت‌ها برای ثبت نام در انتخابات بوده ‌است . اما به هر تقدیر این سخنان اولاً نشان از فضای به‌شدت دو قطبی آن روزهای کشور دارد و ثانیاً این حقیقت را روشن می‌کند که جناح چپ در تحلیل فضای هندسی رقابت‌های سیاسی در شرایط جدید کشور، خود را در قامت نیرویی می‌بیند که حتی قرارگرفتن در مقابل کل نظام و یا یکی از نهادهای رسمی ‌کشور یکی از گزینه‌های مُحتمل و قابل‌تصور برای سران آن می‌باشد.

نکته‌ی جالب در این سخنرانی‌ها و اظهارنظر‌ها محکوم‌کردن پیشاپیش شورای نگهبان به دلیل ردصلاحیت‌ها می‌باشد، این در حالی است که هنوز نتیجه‌ی بررسی هیئت‌های اجرایی هم مشخص نشده بود‌ تا بعد از آن نوبت به بررسی‌های شورای نگهبان برسد.

در ادامه‌ی این اظهار نگرانی‌ها، مجمع روحانیون به‌ هاشمی‌رفسنجانی، رئیس جمهور، هم نامه‌ای نوشت و تلویحاً تهدید کرد درصورت رد صلاحیت‌شدن کاندیداهایش «تصمیم نهایی» را اتخاذ خواهد کرد.  نکته‌ی جالب توجه این بود که در هیچ یک از این اظهار نگرانی‌ها اشاره‌ای به مسئولیت عبدالله‌نوری در وزارت کشور که یکی از وزرای متعلق به طیف چپ کابینه ‌به حساب می‌آمد، نمی‌شد و همواره به صورت کلی و مبهم مسئولین مورد خطاب و یا بازخواست قرار می‌گرفتند.

سرانجام اسامی ‌نامزدهای تأییدصلاحیت‌شده ‌توسط شورای نگهبان اعلام شد. روز پنجشنبه 13 فروردین، هم‌زمان با اعلام این اسامی، آیت‌الله ‌جنتی از فقهای شورای نگهبان و سخنگوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات، طی مصاحبه‌ای با صداوسیما اعلام کرد در بررسی‌های شورای نگهبان صلاحیت 180 نفر از کسانی که توسط هیئت‌های اجرایی وزارت کشور رد شده‌بودند، مجدداً توسط شورای نگهبان احراز شده‌است و تنها چهار نفر از تأیید‌صلاحیت‌شدگان به وسیله‌ی ‌هیئت‌های اجرایی در بررسی‌های شورای نگهبان رد صلاحیت شده‌اند.

البته ‌سخنان آیت‌الله ‌جنتی بازتاب چندانی در رسانه‌های جناح چپ نداشت وحتی روزنامه‌ی «سلام» فراگیر‌ترین رسانه‌ی ‌متعلق به این جناح در مطلبی تحت عنوان «آقای جنتی خسته‌ نباشید» بدون هیچ اشاره‌ای به تعداد ردصلاحیت‌شدگان توسط شورای نگهبان، این شورا را متهم به برخورد خطی و جناحی در رد صلاحیت کاندیداها کرد.

نکته‌ی اساسی که در این بین بر آن تأکید می‌شد، رد صلاحیت تعدادی از نمایندگان دوره‌های پیشین بود.

*انتخابات مجلس پنجم

با آغاز ثبت‌نام برای انتخابات مجلس پنجم شورای اسلامی در سال 1374، تعداد 5365 نفر داوطلب در 196 حوزه¬ی انتخابیه ثبت‌نام کردند که این تعداد نسبت به دوره‌های گذشته از رشد زیادی برخوردار بود. ثبت‌نام‌کنندگان رشدی برابر با 65.9% نسبت به دوره چهارم، 168.3% نسبت به دوره ی سوم، 236% نسبت به دوره ی دوم و 61.7%نسبت به دوره ی اول داشتند.

به عقیده ی صاحب‌نظران، در این انتخابات از تبلیغاتِ بسیار زیادی استفاده ‌شد که در انتخابات قبل سابقه نداشته است. براساس تحقیقی در این زمینه:

»در این انتخابات، شش روزنامه‌ی پرتیراژ کشور ظرف هشت روز، 360 هزار ستون سانتیمتر آگهی انتخاباتی منتشر کردند؛ به طوری که با حذف صفحه‌ی نیازمندی‌ها، 35 درصد سطح زیر چاپشان را آگهی‌های انتخاباتی پوشانده بود. این مقدار، وسیع‌ترین پوشش تبلیغاتی تا آن تاریخ محسوب می‌شد. در نخستین روز تبلیغات (10 اسفند 1374)، سطح مذکور 12 هزار سانتیمتر بود (4/3درصد مجموع آگهی‌های آن 8 روز)، امّا از آن به بعد روز به روز افزایش یافت و روز آخر حدود 10 برابر شد و به 117 هزار سانتیمتر رسید... در این انتخابات یکی از بزرگ ترین برنامه‌های تبلیغات خیابانی انجام گرفت و میلیون‌ها پوستر تبلیغاتی در معرض دید مخاطبان قرار داده شد.«

با توجه به تبلیغات گسترده ی کاندیداهای مجلس پنجم شورای اسلامی و رقابت فشرده سیاسی و علاقه مندی و حساسیت مردم نسبت به این انتخابات و سرنوشت خود، در این انتخابات شاهد مشارکت سیاسی گسترده‌ای بودیم. در این انتخابات، مشارکت 71.2% مردم اتفاق افتاد. در جدول زیر مشارکت مردم در انتخابات مجلس پنجم را با انتخابات گذشته مقایسه می‌کنیم:

*انتخابات مجلس ششم

با روی کار آمدن دولت اصلاحات در سال 76، جریان اصلاحات تمام تلاش خود را معطوف به تصاحب کرسی های مجلس کرده بودند. آنان از یک سو وارد رقابت های انتخاباتی شدند و از دیگر سو به شدت به رقبای خود و علی الخصوص هاشمی رفسنجانی تاختند. انتخابات ششمین دوره مجلس شورای اسلامی، در ۲۹ بهمن ۱۳۷۸، برگزار شد. از مجموع 37,800,227 نفر واجد شرایط رای دادن، ۲۶٬۰۸۲٬۱۵۷ نفر، در انتخابات شرکت کردند. در این دوره از انتخابات، جبهه دوم خرداد اکثریت مطلق مجلس را به دست آورد. اما این پیروزی با ابهامات زیادی روبه رو شد. در این انتخابات تخلفات زیادی در حوزه‌ انتخابیه‌ تهران و در کارنامه‌ عملکرد مصطفی تاج‌زاده، رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور، به ثبت رسید.

مغایرت تعداد تعرفه‌ها و برگ‌های رأی، وجود آرایی که دارای مهر نظارت نیستند، آرایی با دو خط، مغایرت تعداد آرای مردم داخل صندوق با بازشماری مجدد، فقدان فرم که باید داخل صندوق باشد، پارگی لفاف صندوق‌ها، نبودن لاک و مهر بر روی برخی از صندوق‌ها» بخشی از این تخلفات بود.

آیت الله احمد جنتی دبیر شورای نگهبان در نامه‌ای به مقام معظم رهبری ضمن بیان تخلفات وزارت کشور دولت اصلاحات٬ با توجه به تعدد تخلفات٬ اعلام می‌کند که شورای نگهبان نمی‌تواند صحت انتخابات را تائید کند. وی از رهبر معظم انقلاب تقاضای راهنمایی می‌کند.

مقام معظم رهبری در پاسخ نامه، در حکمی دستور دادند شورای نگهبان با ابطال صندوق‌های مخدوش٬ نتیجه انتخابات حوزه‌ انتخابیه‌ تهران را اعلام کند. علاوه بر این، دستگاه قضایی و سازمان بازرسی کل کشور، عاملان تخلف در صندوق‌های مخدوش را شناسایی و تحت تعقیب قانونی قرار دهند.

با نامه آیت الله جنتی به رئیس قوه قضائیه برای محاکمه عاملان تخلف٬ مصطفی تاج‌زاده به پای میز محاکمه رفت و در نهایت به جرم مداخله غیرقانونی در انتخابات٬ ممانعت از شناسایی عاملین جرم در صندوقهای باطل و سواستفاده از موقعیت شغلی به حبس و انفصال از خدمات دولتی محکوم شد.

بعد از اعلام حکم٬ وزارت کشور در اطلاعیه‌ای از تاج زاده حمایت کرد.

*انتخابات مجلس هفتم

در تاریخ مجالس ایران، هیج مجلسی به تندروی و سیاسی کاری مجلس ششم یافت نمی شود. آش این مجلس به قدری شوری بود که در همین مجلس بسیاری از اعضا نسبت به تندروی سایر نمایندگان تذکر می دادند. تحصن در مجلس به خاطر ردصلاحیت ها کار را به جایی رساند که مردم از این جریان سیاسی رویگردان شدند و در انتخابات مجلس هفتم، رویکرد دیگری اتخاذ کردند و به مجلسی تقریبا یکدست اصولگرا رای دادند.

انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی در شرایطی برگزار شد که واکنش های غیرمتعارف کشورهای غربی به استفاده صلح آمیز جمهوری اسلامی از انرژی هسته ای و پافشاری ایران بر این حق مسلم خود به یکی از مسایل عمده در سطح جهان تبدیل شده بود. از سوی دیگر مجلس ششم روزهای پایانی خود را در التهابات ناشی از استعفا و تحصن برخی نمایندگان این دوره می گذراند.

روز اول اسفند ماه سال 1382 روز برگزاری انتخابات بود. واجدین شرایط شرکت در این انتخابات 39 میلیون و 800 هزار و 572 نفر بودند که از این تعداد ٢٣ میلیون و  709 هزار و 201 نفر در انتخابات شرکت کردند. میزان حضور مردم 59.57 درصد بود.

*انتخابات مجلس هشتم

انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، در تاریخ ۲۴ اسفند سال ۱۳۸۶ در سراسر ایران برگزار شد. در مرحله اول انتخابات، از ۲۰۵ کرسی مورد تایید مجلس شورای نگهبان (آرای ۳ حوزه انتخابیه باطل شد) ۲۹ نامزد انتخاباتی اصلاح طلب (معادل ۱۴ درصد)، ۱۵۳ نامزد انتخاباتی اصولگرا (کاندیداهای جبهه متحد اصولگرایان و ائتلاف فراگیر اصولگرایان) (معادل ۷۴٫۵ درصد)و ۲۳ نامزد انتخاباتی مستقل (معادل ۱۱٫۵ درصد)، به مجلس هشتم راه یافتند.

در این دوره از انتخابات، بیش از 7 هزار نفر از شهروندان ایرانی، در مهلت قانونی ثبت نام نامزدهای انتخابات مذکور، به مراکز دولتی مربوطه، مراجعه و نامزد تصدی این مسئولیت شدند. از این تعداد، 4755 نفر، تایید صلاحیت شدند. بر اساس آمارهای ارائه شده، میزان مشارکت مردم در انتخابات حدود 51 درصد بوده‌است.

* انتخابات مجلس نهم

انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی در ۱۲ اسفند ۱۳۹۰ برگزار شد. در این دوره رقابت بر سر ۲۹۰ کرسی بود که تکلیف ۲۸۶ کرسی مشخص شد. در دور نخست انتخابات ۲۲۳ نامزد به مجلس راه یافتند و رقابت ۱۳۵ نفر برسر ۶۵ کرسی به دور دوم کشید که در نیمه اردیبهشت ۱۳۹۰ برگزار شد.

انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس نهم، در چهار حوزه دماوند و فیروزکوه در استان تهران؛ ایلام، ملکشاهی، شیروان و چرداول، ایوان و مهران در استان ایلام؛ تویسرکان در استان همدان؛ تنکابن، رامسر و عباس‌آباد در استان مازندران همزمان با یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ برگزار گردید.

در انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۱–۱۳۹۰) بیش از پنج‌هزار تن نام‌نویسی کردند که بیش از سه‌هزار نفر تأیید صلاحیت شدند.

در این انتخابات اصولگرایان چنددسته شدند و چندین فهرست ارایه کردند که فهرست جبهه متحد اصولگرایان و جبهه پایداری انقلاب اسلامی مهمترین آنها بود. بخشی اصلاحطلبان نیز انتخابات را تحریم کرده بخشی دیگر فهرست دادند.

در این انتخابات هر نماینده‌ای که می توانست چهاریک رای‌های حوزه‌اش را بیاورد، برگزیده می‌شود، وگرنه انتخابات در دور دوم برگزار می‌شد. در دور دوم دو برابر نیاز کرسی‌ها رقابت می‌کنند. نکته مهم این بود که مجلس نهم پوست‌اندازی‌ای اساسی کرد و ۱۶۹ نماینده مجلس هشتم از این مجلس جا ماندند. یعنی در برابر ۲۸۶ نماینده برگزیده، نزدیک به دوسوم مجلس تغییر کرد. در میان چهره‌هایی که از مجلس جا ماندند، افرادی شاخص به چشم می‌خورند که دسته‌ای در پی رد صلاحیت ولی بیشترشان برای رای نیاوردن ماندند.

وزارت کشور مشارکت مردمی را ۳۰٬۹۰۵٬۶۰۵ نفر و به میزان حدود ۶۴٫۲ درصد واجدان شرایط اعلام کرد.

* انتخابات مجلس دهم

دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی قرار است تا چن روز آینده در سراسر کشور برگزار شود. ان انتخابات یک تفاوت اساسی با سایر انتخابات ها دارد و آن نیز دخالت مستقیم دولت در انتخابات و اتحاد آن با جریان چپ (اصلاحات) و ارائه لیستی مشترک می باشد. جدای از این در این انتخابات اصلاح طلبان توانستند چند تن از اصولگرایان همچون کاظم جلالی را که در مجلس مدعی اصولگرایی بودند، در لیست خود جای دهند و عملا مرزهای گفتمانی جریانهای سیاسی را شکستند. البته بسیاری از صاحب نظران این اقدام را ناشی از عدم پایگاه اجتماعی اصلاح طلبان تلقی کردند.

در مقابل جریان اصولگرایی با لیستی واحد به میدان آمد. البته برخی از اصولگرایان بدعهدی کردند و در رقابت های انتخاباتی ماندند. حسین طلا و عباس غفوری فرد را می توان از این اصولگرایان دانست.

رقابت ها بر سر تصاحب کرسی های این مجلس بسیار داغ است. البته در این بین اختلافاتی نیز بین جریان اصلاحات رخ داده است که احتمال بیشتر شدن این شکاف وجود دارد.